Wat als je acupunctuur nodig hebt, maar je weet niet wie je kunt vertrouwen?
“Iedereen met een paar naalden mag zich acupuncturist noemen in Nederland.” Deze uitspraak, gedaan door een arts tijdens een radioprogramma, doet bij velen alarmbellen rinkelen. En terecht. Volgens het RIVM is alternatieve zorg in Nederland in opmars, maar toezicht en regelgeving blijven beperkt (RIVM, 2023). Terwijl duizenden Nederlanders jaarlijks hun toevlucht zoeken tot acupunctuur voor klachten als chronische pijn, stress of fertiliteitsproblemen, blijft de vraag: hoe weet je of je in goede handen bent?
De juiste acupuncturist kan je gezondheid op positieve wijze beïnvloeden, maar een onkundige behandelaar kan klachten verergeren of je simpelweg veel geld kosten zonder effect. Het kiezen van een betrouwbare, gekwalificeerde professional is dus geen detail — het is essentieel. Maar in een veld waarin titels als “therapeut,” “behandelaar” en zelfs “arts-acupuncturist” door elkaar worden gebruikt, raakt de gemiddelde patiënt snel het overzicht kwijt.
In dit artikel nemen we je stap voor stap mee door het selectieproces van een betrouwbare acupuncturist. We duiken in wat je moet weten, waar je op moet letten, welke valkuilen je kunt vermijden én welke nieuwe wet- en regelgeving eraan komt. Of je nu je eerste behandeling overweegt of overstapt van behandelaar: na het lezen ben je beter voorbereid om de juiste keuze te maken voor jouw gezondheid.
Wat maakt een acupuncturist gekwalificeerd? Een kijkje achter de naald
Acupunctuur is gebaseerd op duizenden jaren oude Chinese geneeskunst, maar in Nederland valt het onder de alternatieve of complementaire zorg. En dat betekent: geen verplichte BIG-registratie, geen landelijk erkende opleidingseisen. Maar dat wil niet zeggen dat alle acupuncturisten zomaar wat doen — integendeel.
Er zijn beroepsverenigingen zoals de Nederlandse Vereniging voor Acupunctuur (NVA) en de Zhong (Nederlandse Vereniging voor Traditionele Chinese Geneeskunde), die strikte toelatingseisen hanteren. Leden moeten aantoonbaar een erkende opleiding gevolgd hebben, regelmatig bijscholing doen en zich houden aan ethische gedragscodes.
Een goede vuistregel? Zoek naar een behandelaar die is aangesloten bij zo’n vereniging. Daarnaast is het slim om te controleren of de opleiding die de therapeut volgde geaccrediteerd is door de Stichting Hoger Onderwijs Nederland (SHON) of een vergelijkbare instantie. Voorbeelden van erkende opleidingen zijn die aan de Academie Qing-Bai en de Shenzhou Open University in Amsterdam.
Een korte checklist:
- Is de acupuncturist aangesloten bij NVA, Zhong of een andere erkende beroepsvereniging?
- Heeft hij of zij een afgeronde opleiding van minimaal 3 jaar?
- Worden er behandelverslagen bijgehouden en is er sprake van een intakegesprek?
- Worden jouw klachten in verband gebracht met medische kennis, of blijft het bij ‘energiebanen’ zonder verdere uitleg?
Een betrouwbare behandelaar biedt transparantie, ook over grenzen van zijn of haar expertise.
Waarom de juiste acupuncturist méér is dan een behandelaar
Een goede acupuncturist doet meer dan naalden prikken. Het gaat om vertrouwen, communicatie en het vermogen om jouw klachten in een breder gezondheidskader te plaatsen. “De eerste keer dat ik bij mijn huidige acupuncturist kwam, voelde ik me voor het eerst écht gehoord,” zegt Annemieke (37), die al jaren worstelt met endometriose. “Hij stelde vragen die mijn huisarts nooit stelde.”
Wat maakt een goede acupuncturist dus onderscheidend? Een paar opvallende kenmerken:
- Holistische aanpak: Er wordt gekeken naar leefstijl, slaap, voeding en emotionele balans.
- Transparantie over behandelplan: Je weet hoeveel sessies je kunt verwachten en wat realistisch is qua resultaat.
- Openheid richting reguliere zorg: De beste acupuncturisten werken aanvullend, niet vervangend. Ze verwijzen door als nodig.
Onderzoek van het Trimbos-instituut laat zien dat mensen meer vertrouwen hebben in alternatieve behandelaren die samenwerken met reguliere zorg (Trimbos, 2021). Dit onderstreept het belang van open communicatie — en wederzijds respect tussen disciplines.
Tot slot: als je behandelaar je afraadt reguliere medicatie te gebruiken of medische adviezen negeert, is dat een dikke rode vlag.
Veelvoorkomende valkuilen en misverstanden
Een van de grootste misverstanden over acupunctuur is dat het “ongevaarlijk” is, omdat het natuurlijk is. Maar hoewel complicaties zeldzaam zijn, kunnen verkeerde priktechniek of onvoldoende hygiëne leiden tot blauwe plekken, infecties of erger. Daarom is hygiëne een absolute basisvoorwaarde — en dat moet je ook zien.
Andere veelvoorkomende fouten bij het kiezen van een acupuncturist:
- Te veel vertrouwen op reviews: Een mooie website en lovende Google-recensies zeggen weinig over medische bekwaamheid.
- Geen intakegesprek: Een behandelaar die meteen begint zonder vragen te stellen of een anamnese af te nemen, werkt onprofessioneel.
- Overdreven beloftes: Beweert iemand “kanker te kunnen genezen” met naalden? Wegwezen. Serieuze acupuncturisten zijn realistisch over hun grenzen.
Volgens de Consumentenbond (2022) is het verstandig om vooraf een vrijblijvend gesprek aan te vragen. Zo kun je voelen of er een klik is én nagaan of de behandelaar weet waar hij het over heeft.
“Het probleem is niet acupunctuur, maar gebrek aan regulering en kritische vragen van de cliënt.” — Dr. Martine Bussemaker, huisarts en onderzoeker integratieve zorg
Nieuwe regelgeving op komst: wat verandert er voor jou?
Goed nieuws voor wie op zoek is naar zekerheid: er liggen wetsvoorstellen op tafel om de alternatieve zorgsector beter te reguleren. De Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (BIG) krijgt mogelijk een uitbreiding, waarbij ook alternatieve zorgverleners onder een vorm van kwaliteitsregistratie gaan vallen.
Ministerie van VWS laat sinds 2023 onderzoeken of het haalbaar is om alternatieve behandelaars verplicht te registreren, inclusief eisen aan opleiding, nascholing en klachtenprocedures (Rijksoverheid, 2023). Dit zou ook acupuncturisten raken die nu buiten het BIG-stelsel opereren. Voor jou als patiënt betekent dat straks meer zekerheid over wie je behandelt — én betere bescherming bij fouten of misstanden.
Tot die tijd is het aan jou om kritisch te zijn. Vraag naar diploma’s, check registraties, stel vragen over werkwijze en hygiëne, en vertrouw op je intuïtie. Want hoewel acupunctuur geen tovermiddel is, kan het — mits goed uitgevoerd — wel degelijk een waardevolle bijdrage leveren aan je welzijn.
