Je voelt het nauwelijks: hoe een oud ritueel moderne gezondheidsvragen beantwoordt
“Voel je er iets van?” Die vraag krijg je vaak te horen als je vertelt dat je voor het eerst naar een acupuncturist gaat. Verrassend genoeg is het antwoord meestal: *nauwelijks.* Hoewel acupunctuur duizenden jaren oud is, blijft het voor veel mensen in Nederland nog altijd een mysterie. En toch, volgens cijfers van het RIVM over complementaire zorg, maakt inmiddels bijna 1 op de 10 Nederlanders weleens gebruik van acupunctuur bij lichamelijke of mentale klachten (RIVM, 2023).
Maar wat gebeurt er eigenlijk tijdens zo’n eerste sessie? En hoe weet je of je in goede handen bent? Als ervaren blogger met een brede achtergrond in gezondheid, wetenschap en welzijn, neem ik je mee in dit proces. Niet alleen deel ik de praktische stappen van een eerste sessie, maar ook de gevoelsmatige kant — die vaak net zo belangrijk is. Je leert wat je kunt verwachten, welke vragen je mag stellen, en waarom het belangrijk is om toekomstige wetsontwikkelingen rond alternatieve zorg op de voet te volgen.
Acupunctuur is niet zomaar een prikje in je huid. Het is een praktijk waarin lichaam en geest centraal staan. Deze gids helpt je de wereld van acupunctuur te begrijpen met behulp van betrouwbare bronnen, inzichten van experts en de ervaringen van mensen die je voorgingen. Of je nu nieuwsgierig bent of daadwerkelijk een afspraak overweegt — hier vind je wat je zoekt.
Een eeuwenoude traditie in een moderne behandelkamer
Acupunctuur vindt zijn oorsprong in de traditionele Chinese geneeskunde, een holistische gezondheidsleer die al meer dan 2.000 jaar wordt toegepast. De basisgedachte is simpel, maar krachtig: door het lichaam lopen energiebanen (meridianen), en wanneer die uit balans zijn, ontstaan er klachten. Met dunne naalden worden specifieke punten gestimuleerd om die balans te herstellen (Zhang et al., 2022).
In Nederland wordt acupunctuur inmiddels erkend als een complementaire geneeswijze. Hoewel het geen vervanging is voor reguliere zorg, wordt het wél vaak ingezet naast reguliere behandelingen, bijvoorbeeld bij chronische pijn, stress, slaapproblemen en zelfs bij vruchtbaarheidsproblemen (NHG, 2024). Steeds meer huisartsen verwijzen hun patiënten zelfs door naar erkende acupuncturisten.
Een eerste sessie begint vrijwel altijd met een uitgebreide intake. Denk aan vragen over je medische geschiedenis, levensstijl, slaapritme en voeding. De acupuncturist kijkt vaak ook naar je tong en voelt je pols — diagnostische technieken die volgens de Chinese traditie veel informatie geven over je energiebalans. Het doel? Geen symptoombestrijding, maar het vinden van de oorzaak achter je klachten.
Wat je kunt verwachten als je de behandelstoel instapt
De meeste mensen denken aan naalden — en daarmee ook aan pijn — als ze aan acupunctuur denken. Maar wie het ondergaat, is vaak verbaasd over hoe *mild* het aanvoelt. “Alsof iemand zachtjes een haar op je arm tikt,” vertelde Lianne, een 34-jarige HR-manager die acupunctuur volgde tegen migraine. “Na drie sessies voelde ik minder druk in mijn hoofd. Het was subtiel, maar krachtig.”
- De naalden: Ze zijn flinterdun — veel dunner dan injectienaalden — en worden vaak nauwelijks gevoeld. Sommige mensen ervaren een licht tintelend of zwaar gevoel, wat volgens acupuncturisten juist wijst op effectieve energieverplaatsing.
- De duur: De eerste sessie duurt meestal 60 tot 90 minuten, inclusief intake. De behandeling zelf duurt vaak 20 tot 30 minuten.
- De omgeving: Je ligt meestal op een comfortabele behandeltafel in een rustige, warme ruimte. Sommige praktijken werken met zachte muziek of aromatherapie om ontspanning te bevorderen.
Volgens een meta-analyse gepubliceerd in *JAMA Internal Medicine* (Vickers et al., 2018) blijkt acupunctuur aantoonbaar effectief te zijn bij chronische pijn, vooral rugpijn, nekpijn en hoofdpijn. De behandelaar past de plaatsing van de naalden aan op jouw klachten. En soms komen er aanvullende technieken bij kijken zoals cupping of moxatherapie (het verwarmen van acupunctuurpunten).
Veelvoorkomende misvattingen die het beeld vertroebelen
Hoewel acupunctuur aan terrein wint, bestaan er nog steeds veel misverstanden. Eén van de meest hardnekkige: “Het is placebo.” Maar wetenschappelijk onderzoek wijst op meer nuance. Een gecontroleerde studie in *The Lancet* (MacPherson et al., 2017) toont aan dat acupunctuur statistisch significant beter werkt dan nepacupunctuur bij bepaalde vormen van chronische pijn.
Een andere mythe is dat acupunctuur enkel voor spirituele of zweverige types zou zijn. In werkelijkheid zijn veel patiënten nuchtere mensen die op zoek zijn naar verlichting waar reguliere middelen tekortschieten. Denk aan kankerpatiënten die het gebruiken om misselijkheid door chemotherapie te verlichten (Lee et al., 2021).
“Wat mensen vaak vergeten,” zegt dr. Iris van Rooij, arts en geregistreerd acupuncturist, “is dat acupunctuur niet ‘of-of’ is, maar ‘en-en’. Het vult de reguliere zorg aan met persoonlijke aandacht, tijd en maatwerk.”
Dat wil niet zeggen dat er geen risico’s zijn. Een slecht opgeleide behandelaar kan schade aanrichten. Daarom is het belangrijk om altijd een geregistreerde acupuncturist te kiezen, bijvoorbeeld via de Nederlandse Vereniging voor Acupunctuur (NVA).
Wat zegt de toekomst? Regelgeving en maatschappelijke impact
Op dit moment valt acupunctuur in Nederland onder de alternatieve geneeskunde, en daarmee buiten het reguliere toezicht van de Wet BIG. Wel kunnen acupuncturisten zich vrijwillig aansluiten bij beroepsverenigingen zoals de NVA of Zhong. Maar er gaan stemmen op om strengere regels te hanteren. Zo pleiten sommige politici en zorgexperts voor een aanvullende certificering of opname binnen een gereguleerd zorgstelsel (Ministerie van VWS, 2024).
Waarom is dat relevant? Omdat de populariteit van acupunctuur blijft groeien, zeker onder millennials en mensen met chronische klachten. Een betere regulering zou kunnen zorgen voor meer veiligheid, transparantie en zelfs vergoeding via de basisverzekering. Nu wordt acupunctuur alleen (gedeeltelijk) vergoed via aanvullende pakketten bij sommige zorgverzekeraars.
Daarnaast groeit ook de interesse in wetenschappelijke onderbouwing. Universiteiten als de Vrije Universiteit Amsterdam en het Radboudumc doen inmiddels onderzoek naar de neurofysiologische effecten van acupunctuur. Resultaten daarvan kunnen het publieke en politieke debat een nieuwe impuls geven.
“We staan op een kruispunt,” aldus professor Marloes Witteveen, gezondheidsethicus. “Of we integreren acupunctuur verantwoord in ons zorgsysteem, of we blijven hangen in achterhaalde tweedelingen tussen regulier en alternatief.”
De komende jaren zullen bepalend zijn. Met nieuwe wetgeving op komst over complementaire zorg, en een toenemende maatschappelijke vraag naar persoonlijke, holistische gezondheidszorg, is dit hét moment om alert te zijn op ontwikkelingen die invloed hebben op patiënten en behandelaars.
En jij? Durf jij het aan?
Of je nu worstelt met chronische rugpijn, stressklachten of simpelweg nieuwsgierig bent: acupunctuur kan een waardevolle aanvulling zijn op je zorgtraject. Een eerste sessie is vaak minder spannend dan je denkt, maar wél een stap naar iets nieuws — en mogelijk iets helends.
Zoals met elke behandelvorm geldt: wees kritisch, stel vragen, en kies voor kwaliteit. Want in de stilte van een behandelkamer met dunne naaldjes schuilt soms precies datgene waar je lichaam om vraagt.
